Omzet, brutomarge, ebitda, ebit, nettowinst,... Financiële begrippen die je allicht al eens bent tegengekomen. Maar begrijp je ook wat ze betekenen en in welke gevallen ze worden gebruikt? Laten we ze eens stap voor stap bekijken.
Omzet, brutomarge, ebitda, ebit en nettowinst zijn financiële indicatoren die informatie geven over de winstgevendheid van een bedrijf, zijn vermogen om uit verkochte goederen of diensten of uit activiteiten winst te genereren. Ze kunnen worden weergegeven als een waterval met links de omzet. Door vervolgens kosten af te trekken kom je tot alle verschillende winstgevendheidsniveaus (figuur 1).
Figuur 1: Van omzet naar nettowinst
Het begint allemaal met omzet, ook wel inkomsten of (bedrijfs)opbrengsten genoemd. Dat is het totaalbedrag dat binnenkomt uit de verkoop van producten of diensten. Het is een indicator die vaak wordt gebruikt om de grootte van een bedrijf te vergelijken en alle volgende financiële begrippen kunnen in verhouding tot de omzet worden uitgelegd.
💡 Omzet = Inkomsten uit de verkoop van goederen en diensten
De volgende stap van de waterval is de brutomarge, of brutowinst. Die is gelijk aan de omzet min alle kosten die rechtstreeks verbonden zijn aan de productie van goederen of de levering van diensten. Die kosten zijn de 'kostprijs van verkochte goederen of diensten'. Voor bedrijven uit de maakindustrie zijn het onder andere kosten die verband houden met directe arbeid, grondstoffen, verpakking, opslag, afschrijvingen van machines en andere overheadkosten van fabrieken. Voor dienstverlenende bedrijven omvat de kostprijs van verkochte goederen loon, loonbelastingen en andere voordelen voor mensen die factureerbare uren genereren die direct in verband staan met de geleverde dienst. Voor detailhandelaars en groothandelaars is de kostprijs van verkochte goederen gelijk aan de kostprijs voor de aankoop van de verkochte artikelen of goederen.
Brutomarge wordt vaak in verhouding tot de omzet gepresenteerd als procentuele brutomarge. Om even winstgevend te zijn, moet een bedrijf met een lagere procentuele brutomarge meer omzet genereren dan een bedrijf met een hogere procentuele brutomarge, als hun resterende uitgaven verder hetzelfde zijn. Een voorbeeld: om uiteindelijk evenveel winst te maken, moet een melkproducent, die doorgaans een lage procentuele brutomarge heeft, veel meer omzet genereren dan een juwelenproducent, die gewoonlijk een hoge procentuele brutomarge heeft.
💡 Brutomarge = omzet - kostprijs van verkochte goederen of diensten
💡 Procentuele brutomarge = brutomarge / omzet
In de volgende stap van de waterval staat de ebitda, wat staat voor Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization, winst vóór de aftrek van interest, belastingen, afschrijvingen en waardeverminderingen. De ebitda wordt berekend door alle bedrijfskosten af te trekken van de brutomarge, behalve de bedrijfskosten die verband houden met afschrijvingen en waardeverminderingen.
De ebitda is de winst uit de dagelijkse activiteiten van een bedrijf, zonder rekening te houden met de kosten van investeringen in materiële vaste activa (afschrijvingen en waardeverminderingen) en zonder rekening te houden met de financieringskosten (interest). De ebitda geeft alleen weer hoe winstgevend een bedrijf is op basis van zijn dagelijkse activiteiten. Daarom is de ebitda de perfecte maatstaf om de winstgevendheid tussen bedrijven en sectoren te vergelijken.
💡 Ebitda = omzet - kostprijs van verkochte goederen of diensten - bedrijfskosten (zonder afschrijvingen en waardeverminderingen)
Na de ebitda komt de ebit, wat staat voor Earnings Before Interest and Taxes, winst vóór interest en belastingen. De ebit wordt berekend als de ebitda min afschrijvingen en waardeverminderingen. Het wordt ook wel de bedrijfswinst of operationele winst genoemd: de winst die een bedrijf uit zijn dagelijkse activiteiten genereert. Interest op leningen of winsten op financiële beleggingen worden niet in aanmerking genomen omdat ze geen verband houden met de dagelijkse activiteiten van het bedrijf.
💡 Ebit = ebitda - afschrijvingen - waardeverminderingen
💡 Ebit = omzet - kostprijs van verkochte goederen of diensten - bedrijfskosten
Als laatste komen we bij de nettowinst van het bedrijf, ook netto-inkomsten of nettobaten genoemd. De nettowinst is gelijk aan de ebit min interest en belastingen. Dat is het geld dat overblijft nadat een bedrijf alle kosten van zijn omzet heeft afgetrokken. De nettowinst kan opnieuw in het bedrijf worden geïnvesteerd, of kan als dividend worden uitgekeerd aan de aandeelhouders.
💡 Nettowinst = ebit - interest - belastingen
💡 Nettowinst = omzet - alle kosten
Proficiat! Nu kun je zorgeloos meepraten over bedrijven en hun winstgevendheid. Zo zien deze cijfers er uit in de praktijk.